Alkoholowe uszkodzenie wątroby rozwija się w wyniku nadużywania etanolu, czyli alkoholu etylowego. Ponieważ to wątroba jest głównym miejscem metabolizmu alkoholu etylowego, jej uszkodzenie jest zwykle najbardziej widoczne w obrazie klinicznym. Poza uszkodzeniem samej wątroby u chorego obserwuje się także zmiany w wielu innych narządach organizmu oraz psychofizyczne uzależnienie od alkoholu.
W zależności od czasu, ilości spożywanego alkoholu oraz uwarunkowań genetycznych, obserwowane zmiany w wątrobie mają postać stłuszczenia, zapalenia lub marskości i są określane jako alkoholowe choroby wątroby. Poszczególne jednostki chorobowe nie różnią się jednak od siebie w sposób wyraźny i niekiedy występują równocześnie.
1. Alkoholowe stłuszczenie wątroby występuje u 90% osób spożywających nadmierne ilości alkoholu. Zaprzestanie spożywania alkoholu skutkuje powolnym ustępowaniem zmian, natomiast kontynuowanie picia prowadzi do stopniowego rozwoju zapalenia i marskości.
2. Alkoholowe zapalenie wątroby charakteryzuje się różnego stopnia nasileniem stłuszczenia, zwyrodnieniem „balonowatym” komórek wątroby, stanem zapalnym oraz rozwijającym się włóknieniem . W przypadkach łagodnego lub umiarkowanego zapalenia, abstynencja alkoholowa prowadzi w ciągu tygodni i miesięcy do cofnięcia się większości zmian.
3. Alkoholowa marskość wątroby w obrazie klinicznym i przebiegu nie różni się znacząco od marskości o innej przyczynie (zobacz: Marskość wątroby).
Przyczyny
Alkohol jest najczęstszą przyczyną chorób wątroby w krajach rozwiniętych. Wypicie ponad 80 g etanolu dziennie znacząco zwiększa ryzyko choroby wątroby.
Warto zaznaczyć, iż kobiety są bardziej wrażliwe na uszkodzenie wątroby przez alkohol niż mężczyźni – szkodliwa dawka jest u nich kilkakrotnie mniejsza, a postęp choroby szybszy niż u mężczyzn. Szczyt zachorowalności u mężczyzn przypada na wiek 40—55 lat, u kobiet natomiast – 10 lat wcześniej. Potwierdzają to dane statystyczne, z których wynika, że chociaż uzależnienie od alkoholu jest 10-krotnie częstsze u mężczyzn niż u kobiet, to proporcja liczby mężczyzn i kobiet wśród pacjentów z alkoholową chorobą wątroby wynosi tylko 3:1.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
W razie wystąpienia objawów należy całkowicie zaprzestać spożywania alkoholu. Należy zgłosić się do lekarza rodzinnego.