USG stawów biodrowych u niemowląt techniką Profesora Grafa
Przeoczenie dysplazji lub zwichnięcia stawu biodrowego do trzeciego miesiąca życia skutkuje późnym rozpoznaniem wady, w niektórych przypadkach nawet już po rozpoczęciu samodzielnego chodzenia. Tak późne rozpoczęcie leczenia pociąga za sobą zazwyczaj konieczność wdrożenia leczenia operacyjnego, znaczniej bardziej obciążającego dla dziecka i obarczonego ryzykiem powikłań.
Wiek
Optymalny wiek przeprowadzenia badania ultrasonograficznego (USG) stawów biodrowych u dziecka to 6. tydzień życia. Uważa się, że właśnie w tym wieku stawy biodrowe dziecka są wykształcone w takim stopniu, żeby wynik badania USG był miarodajny.
Bezpieczeństwo
Badanie jest bezpieczne, zupełnie bezbolesne i szybkie. Nie wymaga specjalnego przygotowania dziecka do badania przez rodziców.
Skuteczność
Badanie ultrasonograficzne jest nieodzowną składową badania przesiewowego u noworodków i niemowląt, bez której rutynowy skrining w kierunku występowania rozwojowej dysplazji stawu biodrowego staje się niepełny. Zrewolucjonizowało ono dotychczasowe możliwości diagnostyki tej wady, zwłaszcza wśród noworodków.
Najistotniejszą cechą różniącą ultrasonografię od badania radiologicznego jest możliwość uwidocznienia struktur chrzęstnych stawu: głowy, szyjki i krętarza większego kości udowej oraz elementów chrzęstnych tworzących część stropu panewki, niewidocznych w klasycznym badaniu radiologicznym w tym przedziale wiekowym. Metoda prof. R. Grafa, oceniająca morfologię stawu biodrowego, kształt i budowę stropu chrzęstnego i kostnego oraz położenie głowy kości udowej w panewce, pozwala na szczegółowe sklasyfikowanie stawu biodrowego albo jako dojrzałego o prawidłowej budowie, albo fizjologicznie niedojrzałego w określonych ramach wiekowych, albo jako biodra z dysplazją.
Klasyfikacja, na której oparta jest ocena stawu biodrowego w metodzie Grafa, jest bardzo precyzyjna i pozwala jednoznacznie, z o wiele większą precyzją niż badanie kliniczne, rozróżnić stawy biodrowe zdrowe od stawów z rozwojową dysplazją, określając również stopień nasilenia patologii, co implikuje konieczność wdrożenia różnych metod leczenia. Najistotniejszą zaletą badania ultrasonograficznego jest przede wszystkim jego czułość: dzięki niemu można stwierdzić to, czego nie można niekiedy wyczuć, badając stabilność stawów biodrowych klinicznie, czyli umożliwia wykazanie stabilności lub niestabilności stawu biodrowego.
Należy je przeprowadzić w szczególności u dzieci z czynnikami ryzyka (jest to tak zwane USG selektywne):
Dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku rozwojowej dysplazji stawu biodrowego
U dziecka z ciąży z małowodziem
U dziecka z porodu pośladkowego
U dziecka z klinicznymi cechami niestabilności biodra lub innymi nieprawidłowościami w badaniu przedmiotowym.
Skala według Grafa
W oparciu o linie dachu chrzęstnego, dachu kostnego i brzegu kostnego oraz kąty zawarte między ww. liniami profesor Graf zaproponował klasyfikację stawów biodrowych z podziałem na cztery główne typy:
Typ I
Przedstawia prawidłowo ukształtowany staw biodrowy
Staw biodrowy w badaniu przedmiotowym jest prawidłowy. Kąt dachu kostnego (kąt α) wynosi co najmniej 60 stopni co gwarantuje jego dobry rozwój. Jeżeli występ kostny panewki jest ostry lub tępy, dach chrzestny jest wąski i długi a kąt dachu chrzestnego (kąt β) jest mniejszy od 55 stopni, to biodro o takich parametrach określamy jako typ lA. Jeśli kąt beta przyjmuje wartości powyżej 55 stopni, staw taki określamy mianem IB.
Typ II
Wystarczająco ukształtowana panewka utrzymuje głowę kości udowej
Występ kostny panewki jest okrągły lub spłaszczony. Dach chrzestny jest szeroki i jeszcze pokrywa głowę kości udowej. Typ II dzieli się na podtypy „A”, „B” i „C”. IIA – w tym typie wartość kąta α wynosi 50-59 stopni a kąt β jest większy od 55 stopni, parametry takie do 12 tygodnia życia określane są jako fizjologiczne opóźnienie dojrzewania panewki – fizjologiczna dysplazja. Powyżej 12 tygodnia życia te same wartości parametrów są już nieprawidłowe i określane są jako typ IIB. W przypadku Kąta α o wartości 43-49 stopni i kąta β poniżej 77 stopni, oceniamy biodro jako typ lIC (biodro „krytyczne”,”zagrożone”). Jeżeli w badaniu klinicznym znajdujemy cechy niestabilności z objawem Ortolaniego to takie biodro określamy jako IIC niestabilne. Kiedy głowa przemieszcza się dalej a kąt β przekracza wartość graniczną decentracji powyżej 77 stopni to takie biodro zaliczamy do typu D.
Typ III
Opisuje dalszy niedorozwój stawu biodrowego
Charakteryzuje się źle wykształconym dachem kostnym panewki z płaskim brzegiem zewnętrznym, oraz poszerzonym i uniesionym ku górze dachem chrzęstnym. Typ III dzieli się na podtypy „A”, „B” w obu podtypach kąt α jest mniejszy od 43 stopni, a kąt β większy od 77 stopni. Jeśli przemieszczona część chrzęstna nie wykazuje cech uszkodzenia histologicznych struktur dachu chrzęstnego to wówczas staw określamy jako typ IIIA. W przypadku kiedy przyparcie głowy powoduje zbyt duży nacisk na dach chrząstny powodując uszkodzenie chrząstki to takie biodro kwalifikujemy jako typ IIIB.
Typ IV
Opisuje najcięższe zmiany dysplastyczne stawu biodrowego.
Typ IV określamy w przypadku kiedy głowa kości udowej nie posiada kontaktu z panewką. Dach chrzęstny znajduje się między głową a sylwetką kości biodrowej. Zarys torebki stawowej tworzy charakterystyczną muldę. W badaniu przedmiotowym biodro jest niestabilne. Kąt α jest mniejszy od 43 stopni a kąt β jest większy od 77 stopni.
Nie czekaj! Zarejestruj się!
Rejestracja formularzem niżej bądź telefonicznie!
