Marskość wątroby jest stanem, w którym włóknienie osiąga tak duże natężenie, że dochodzi do całkowitego zatarcia struktury anatomicznej narządu. Zamiast ze zrazików wątrobowych, w marskości wątroby miąższ tego narządu składa się wówczas z tak zwanych guzków regeneracyjnych czyli rozmaitej wielkości skupisk komórek wątrobowych, otoczonych gęstymi pasmami tkanki łącznej. Komunikacja takich guzków z naczyniami krwionośnymi i drogami żółciowymi jest niedostateczna. Wskutek niedokrwienia dochodzi do martwicy komórek wątrobowych i postępującej utraty czynnego miąższu, a w końcu – do jawnych klinicznie zaburzeń czynności wątroby. Zupełna dezorganizacja układu naczyniowego prowadzi do zastoju i nadciśnienia krwi w naczyniach doprowadzających, zwanego nadciśnieniem wrotnym. Marskość wątroby jest końcowym stadium bardzo wielu przewlekłych chorób wątroby.
Najważniejsze z przyczyn marskości wątroby to:
- nadużywanie alkoholu powodujące Alkoholowe choroby wątroby
- przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C (wywołane przez wirusy HBV i HCV)
- niektóre wrodzone i nabyte choroby metaboliczne (hemochromatoza, choroba Wilsona, cukrzyca, otyłość, stłuszczeniowe zapalenie wątroby)
- przewlekłe choroby dróg żółciowych powodujące cholestazę, czyli utrudniony odpływ żółci z wątroby (marskość żółciowa pierwotna, pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych, jatrogenne uszkodzenie dróg żółciowych)
- choroby z autoagresji, w których – z niejasnych przyczyn – dochodzi do stanu zapalnego w wątrobie i w jego następstwie do włóknienia (autoimmunologiczne zapalenie wątroby)
- przewlekłe stosowanie niektórych leków (np. metotreksatu, amiodaronu, izoniazydu)
Objawy marskości wątroby
Marskość wątroby ma wieloletni przebieg, w czasie którego można wyróżnić 3 fazy kliniczne tej choroby:
1.Bezobjawowa marskość wątroby
Bardzo długo choroba rozwija się „podstępnie”, nie powodując żadnych dolegliwości
2.Marskość wątroby z niecharakterystycznymi objawami i nieswoistymi zaburzeniami laboratoryjnymi Po pewnym czasie chory zaczyna odczuwać objawy marskości wątroby, które są na tyle niecharakterystyczne, że mogą towarzyszyć rozmaitym innym stanom chorobowym i są przez to bagatelizowane lub przypisywane innym pospolicie występującym chorobom lub zaburzeniom. Do takich nieswoistych objawów marskości wątroby należą:uczucie zmęczenia i ogólnie gorsza tolerancja wysiłku
- zmniejszenie apetytu,
- wzdęcia i uczucie ciężaru w nadbrzuszu po posiłkach oraz odbijania
- bezsenność
- świąd skóry