Rozpoznanie to budzi w nas lęk i przerażenie. Co to jest sepsa i w jaki sposób możemy jej zapobiegać? Sepsa, posocznica, endotoksemia (łac.sepsis) – specyficzna reakcja organizmu na zakażenie Sepsa nie jest samodzielną jednostką chorobową, a obecnie definiuje się ją jako zagrażającą życiu dysfunkcję narządową spowodowaną zaburzoną regulacją odpowiedzi ustroju na zakażenie .
Poza szpitalem sepsa dotyka głównie dzieci i młodzież oraz osoby starsze i osłabione. Szczególnie narażone są osoby przebywające przez długi okres w dużych skupiskach ludzkich, takich jak żłobki, przedszkola, szkoły itp.
Leczenie sepsy jest długotrwałe i często kończy się niepowodzeniem.
Konieczna jest hospitalizacja na oddziałach intensywnej terapii.
Do sepsy najczęściej dochodzi w wyniku zakażenia bakteryjnego. Bakterie są odpowiedzialne za 75-85% przyczyn sepsy.W warunkach pozaszpitalnych za wystąpienie sepsy odpowiedzialne są głównie patogeny wywołujące zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, takie jak: Neisseria meningitidis, Haemophilus influenzae czy Streptococcus pneumoniae. Zakażenie będące punktem wyjścia sepsy może mieć charakter jawny i dotyczyć różnych narządów, np. zapalenie otrzewnej, ostre zapalenie trzustki, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie płuc, neuroinfekcje, jak i utajony – najczęściej infekcje zębów i tkanek okołozębowych, zatok przynosowych, migdałków czy pęcherzyka żółciowego.
Obraz kliniczny sepsy zależy od stopnia zaawansowania całego procesu. W początkowym okresie mogą to być objawy tzw. ogólnoustrojowej reakcji zapalnej (co najmniej dwa z wymienionych):
-czynność serca powyżej 90 uderzeń na minutę
-temperatura ciała poniżej 36 °C lub powyżej 38 °C
-częstość oddechów spontanicznych powyżej 20 na minutę;
-liczba leukocytów we krwi poniżej 4000 komórek w mm³ lub powyżej 12000 komórek w mm³.
Dodatkowo mogą być obecne objawy określonego zakażenia, np. zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych:
u niemowląt:
-gorączka
-brak apetytu
-wymioty
-biegunka
-rozpaczliwy płacz, kwilenie
-rozdrażnienie
-odgięcie głowy do tyłu
-pulsujące ciemiączko
-senność
-wybroczyny na skórze
u starszych dzieci i dorosłych:
-gorączka
-wymioty
-ból głowy
-sztywność karku
-światłowstręt
-senność
-bóle stawów
-drgawki.
Nie ma specyficznego markera laboratoryjnego potwierdzającego sepsę. Stosowane w oznaczeniach CRP i prokalcytonina (PCT) są wykorzystywane do monitorowania (oceny nasilenia) stanu zapalnego.
Profilaktyka:
Należy unikać nieprzemyślanego leczenia przeciwbakteryjnego(antybiotykoterapii) i podawania glikokortykosteroidów.
W warunkach pozaszpitalnych główną rolę w profilaktyce odgrywa właściwa higiena. Stosuje się również szczepionki przeciwko patogenom wywołującym zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, które są główną przyczyną występowania sepsy (pozaszpitalną). W przypadku bliskiego kontaktu z osobą chorą podaje się profilaktyczne dawki antybiotyków.
Najskuteczniejszą metodą profilaktyki są szczepienia – immunoprofilaktyka czynna. Szczepienia zmniejszają częstość infekcji patogenami, które mogą doprowadzić do posocznicy takimi jak:
Neisseria meningitidis , Haemophilus influenzae czy Streptococcus pneumoniae .